A Consellería de Infraestruturas e Mobilidade ven de facer pública a Estratexia Galega de Mobilidade. Indica a Xunta de Galicia neste documento que ten como meta transformar o modelo de mobilidade en Galicia co obxectivo de pasar a un máis funcional, máis sostible medioambiental e economicamente e máis seguro, apoiándose para iso na innovación tecnolóxica.
Sen embargo, na súa diagnose esta Estratexia non identifica de forma expresa entre as debilidades do sistema actual de transporte público en Galicia ineficiencias de planificación e xestión nos principais ámbitos metropolitanos, ainda que pode que esta eiva se poida deducir na inexistencia xeral dunha estratexia previa de mobilidade.
Porque en materia de transporte público de viaxeiros, o volumen de persoas con necesidades de desprazamento nas áreas metropolitanas supón un maior reto socioeconómico e ambiental.
E ista necesidade cara a un máis eficiente transporte público na área da Coruña, entre a cidade central e os concellos metropolitanos, evidenciase nos datos que reflicte o propio documento da Estratexia.
No reparto modal dos desprazamentos na Coruña, casi o 90% das viaxes externas fanse en vehículo privado, fronte a un 9,5% en transporte público. No ámbito interno da cidade destaca que o 47,4% dos desprazamentos fase a pé, e ainda só un 14,2% se realizan no bus urbano.
Entre os dez municipios galegos con máis desprazamentos figuran os da Coruña, Oleiros, Arteixo e Culleredo. Oleiros presenta en inverno máis desprazamentos que Ferrol e realiza preto do 70% con A Coruña. Arteixo, sinala a Estratexia, é polo atractor debido á industria e en Culleredo está situado o aeroporto. O 66,5% das viaxes do municipio da Coruña realízanse con municipios da provincia, das que un 68,7% corresponden a Oleiros, Arteixo, Culleredo, Cambre, Sada, Bergondo e Carballo.
Son moitos os exemplos de cidades con contornas urbanas de alta densidade de poboación que levan tempo apostando por modelos metropolitanos de transporte público. Son cidades que avanzaron claramente. O transporte público é unha peza esencial neste desenvolvemento socioeconómico. Máis aló das necesarias apostas de Madrid ou Barcelona, cidades como Bilbao, Valencia, Málaga, Zaragoza ou Pamplona xestionan a súa rede de transporte público mediante fórmulas de cooperación supramunicipal.
Pero para iso é indispensable o compromiso da Xunta de Galicia ao ostentar a competencia sobre o transporte interurbano.
A implantación da nova estación intermodal da Coruña, coa chegada xa do AVE, esixe revisar liñas urbanas e metropolitanas, tamén algunhas interurbanas; a finalización en 2024 da concesión municipal da Coruña tamén esixirá revisar e modernizar o seu servizo; as necesidades crecentes de desprazamento aos polígonos empresariais de Bergondo, Espírito Santo, A Grela, Pocomaco, Vío, Sabón ou proximamente Morás; a substancial ampliación do CHUAC ou un mellor servizo ao aeroporto e aos campus universitarios, son necesidades que obrigan a repensar a nosa rede de transporte público dende unha nova planificación supramunicipal. As oportunidades que ofrece a remodelación do porto interior para establecer intercambiadores e aproveitar a liña existente de ferrocarril a Betanzos, tamén poden axudar nun mellor servizo de transporte público.
Unha autoridade única que planifique e xestione todo o tecido de transporte público na área coruñesa sería clave para este cambio estrutural. Unha autoridade que podería xestionar ademais os necesarios aparcamentos disuasorios, servizos comúns de bicicleta e mesmo áreas de prestación conxunta de servizos de taxi, ademais de poder xogar o necesario papel na definición das infraestruturas viarias desde a visión do transporte público.
A nova Estratexia Galega de Mobilidade sinala entre os seus obxectivos operativos a elaboración de Plans de mobilidade metropolitana como instrumentos que permitan abranguer esta planificación dende una perspectiva supramunicipal, pero para isto será precisa en todo caso non só unha labor de planificación conxunta, senon a necesaria xestión compartida dos de servizos de transporte público entre a Xunta de Galicia e os concellos da área metropolitana.
- Juan Díaz Villoslada. Ex concelleiro de Urbanismo e Mobilidade co PSdeG-PSOE.
