”O vindeiro día 22 celebraremos os 30 anos do Bravú no Colón na Gran Noite Coruñenta, pero a verdade está aquí, en Monte Alto, NENO”.
Así arrincaba Xurxo Souto a máxica noite que se celebrou este mércores na agarimosa biblioteca da A.V.V. de Monte Alto. Unha velada para coñecer as orixes dos Diplomáticos de Monte Alto, unha das banda fundadora do movemento bravú, que transformou a realidade musiqueira do país, ennoblecendo a nosa lingua e convertíndoa nun elemento transmisor interxeracional, como o público que cantou e bailou ao ritmo das historias destes tres xa lendarios persoeiros.
Da man dos tamén fundadores Rómulo Sanjurjo e Pulpiño Viascón, a xornada foi percorrendo Galicia, dende Chantada ata a rúa da Torre, para recoller unha “historia de amizade” baseada nese “sentimento coruñento” tan noso, que mestura a aldea e o barrio. “O bravú é Música, pero tamén é a arte de vivir”, reflexionaba en allto Correa Corredoira.
Así comeza a viaxe ás orixes dos Diplomáticos de Monte Alto e do bravú con Xurxo Souto e Pulpiño Viascón na Biblio da Asoc. VV. pic.twitter.com/lvSY3ho5ez
— Xornal da Coruña (@xornaldacoruna) November 13, 2024
As orixes dos Diplomáticos
Se Pulpiño daba a benvida co seu acordeón (do revés), foi Rómulo o encargado de facer o primeiro percorrido pola historia da banda herculina. “Fomos un grupo peculiar, nunha Coruña escura, ensimismada, mirando cara Madrid. Que non coidaba as suas raíces”, relataba.
Naqueles finais dos anos 80, había varias bandas moi underground no barrio, como o grupo de folk “Belida”, formado por Xurxo, Rómulo, Marta e Carlos Ares. Foi un dos xérmolos dos Diplomáticos, que naceron ao amparo do novo acordeón de Rómulo. “Comprei un acordeón e Xurxo dixo, “se tes un acordeón , temos que montar un grupo”, e alá se crearon os Diplomáticos de Monte Alto, facendo unha maridaxe musical singular.
Rómulo era seguidor dos Chichos e os Chunguitos, e das rancheras mexicanas; Xurxo era policultural, cun avó, natural de Perillo, fundador saxofonista da orquesta Satélites; Guni era “hevicheiro” de Aranga, cun grupo, “A tila” que ensaiaban nunha corte de porcos do barrio; estaba Mangüi que era o R&R; estaban tamén Tino Simoes e Berto Moram (familiar do actual Brais Morán), e finalmenta, Pulpiño Viascón, a versión máis punki dos Verjalludos, outra das bandas que emerxía nos subterfuxos da cidade.
”Fixemos un grupo do revés. Só tiñamos un tema, unha maqueta de cassette, “Os frigoristas”. E conseguimos mesmo saír na tele con el Fari, Bony M…”, contaba Rómulo. A banda naceu con moita naturalidade pero tamén con moita sorte, fumos dos poucos cunha discografíca detrás, que nos permitiu crecer un pouco máis. Iso si, rramos moi organizados e traballadores”, sinalaba para sorpresa de todo o público.
Bravú, e en galego
”Que é o bravú? Rebelarse! E o primeiro que nos dixeron é que aldea e cidade eran cousa distinta e que o galego non valía para o R&R”, comezaba Xurxo. Pero a realidade era outra. ”Todos traíamos un background de familias que viñamos da aldea, con cultura verbeneiras, pero criados no barrio. Para nós todo era o mesmo. E por que cantamos en galego? sempre nos preguntaban, e nós diciamos o mesmo: por motivos comerciais! Fomos uns visionarios, pero tiñamos toda a razón. Hoxe a ninguén lle estraña que un grupo cante en galego, e aí reside o éxito de bandas como as Tanxugueiras, Mondra…”
Esa lingua galega era o nexo de unión de moitas bandas que non se coñecían. “Coñeciamos Mano Negra ou negu Gorriak, pero non coñeciamos Os Impresentables, ou Os Eskornabois”, relataba Xurxo. Naqueles principios dos 90 bandas como os Diplomáticos tocaban nas festas, nas verbenas do país, e era aí onde se ían coñecendo. Relataba Xurxo unha das primeiras viaxes dos Diplomáticos a tocar fóra, ao Barco de Valdeorras, “a 15000 km de Monte Alto, nin sequera sabíamos onde estaba”. Chegamos alí e cando estabamos a punto de tocar, un grupo de mulleres se sube ao escenario e empeza a berrar “Auga si, música non”, botando abaixo o concerto.
Pero esas verbenras permitiron vivir unha descuberta constante da realidade do seu país, xerando o xérmolo para a creación do bravú. Un nacemento que se deu na coñecida Cea de Viana, o 31 de outubro do 1994. Co gallo do Castañazo Rock, moitas bandas do país se xuntaron invitadas en Chantada. E a primeira noite, na Taberna Sistema (dicía o taberneiro aquelo de “no verán o sistema son callos; no inverno o sistema é caldo”), grupos como os Impresentables de Vimianzo, Os Papaqueixos (tamén da Coruña), O Caimán do Río Tea de Ponteareas, ou Skarnio de Vigo, acuñaron o selo “Bravú”.
”O bravú foi un grupo de juasap, unha páxina de FB, con xentes de toda Galicia que converxían cunha actitude semellante ante a vida”, relata un Rómulo. “Falabamos algo polos teléfonos das casas, pero sobre todo como tocábamos nas Festas, nas vilas, era alí onde nos víamos, e iamos ao remate iamos tomar un vaso, ou igual foron dous, e así coñecimos as bandas”. Chegaron mesmo “a abrir un apartado de correos para que nos chegasen as cousas.”
Non esqueceu Xurxo contar a historia da brava Xosefa de Bastavales, que acuñou o alcume do Desaparecido a Manu Chao, e como coñeceron ao artista lucense-francés, antes de que o micro comezase a rular. polo público
Falou, ademais de Correa Corredoira, Marisol Manfurada, unha das históricas “grupis” dos Diplomáticos, que lembrou os anos da Tropa da Tralla. Non faltou a alusión ao Xabarín, que marcou á xeración dos que a día de hoxe rondan a corentena. “Non tíñamos idade para ir ao parrús a tomar un calimotxo pero tomabamos un Colacao na merenda escoitando os Escornabois”, relataba un oínte.
Houbo mesmo quen destacou que os Diplomáticos trascenderon a música, e foron moito máis importantes do que se ten recoñecido para a cultura, para a lingua e para a identidade galega, e mesmo propuxeron pedirlle ao Concello unha rúa para os Diplomáticos.
A xornada rematou cun xigantesco Pulpiño Viascón tocando temazos impresionantes como o “In the Ocean”, “A Coruña de rachí” ou “Licor do Negro Café”, que puxo a cantar a todo o auditorio. Ata sacou o serrucho e entonou o “Sole Mío”, con destreza para sorpresa da parroquia. “Moito talento condensado nos Diplomáticos”, reflexionaba Manolo Papaqueixo, compañeiro de andainas desta banda de artistas.
Queda todo o barrio citado para a Gran Noite Coruñenta, que se celebrará o vindeiro venres 22 no Teatro Colón, coa estrea do documental, feito por NósTV, “Bravú XXX”.
Máis novas
A comunidade Bravú prepara dúas citas da Gran Noite Coruñenta
Xurxo Souto: “Na Coruña somos un dos lugares con maior número de galegofalantes”
