A Coruña acollerá do 21 ao 24 de setembro a décima edición do Festival Mar de Mares cunha programación “multidisciplinar” que profundará na importancia do coidado dos océanos a través da arte, a ciencia, o activismo, a educación, a gastronomía e a música.
“O planeta mándanos sinais alarmantes, o cambio climático, é innegable, e a contaminación ameaza a nosa vida e a do medio”, sinalou a alcaldesa herculina, Inés Rey, na presentación deste evento na que incidiu na importancia de “crear conciencia colectiva”.
Neste acto celebrado este venres, a rexedora estivo acompañada pola directora artística do Festival Mar de Mares, Silvia Oviaño, e a pescadora e influencer de Muros María Maceiras, participante nos encontros desa edición.
“É un festival único e pioneiro de celebración de todo o que nos dan os océanos”, destacou Oviaño. “Pon en valor o que non se ve do mar, a súa cultura, a súa historia e as súas formas de vida”, puntualizou. Pola súa banda, Maceiras recalcou a necesidade de “empezar a ensinar desde pequeniños que o mar hai que coidalo”.
A programación deste ano inclúe exposicións, rutas dramatizadas, encontros literarios, observación de aves, rutas en barco e encontros con expertos en diferentes puntos da A Coruña. Unha destas actividades é o ‘Ocean Filme Fest’, unha selección de películas con temática mariña que se realizará na Domus.
Naturgy impulsa o primeiro proxecto de BioGNL en España, en concreto na Coruña, para acelerar a descarbonización do transporte, segundo informa.
O BioGNL é biometano, un gas renovable producido a partir da valorización de residuos, que neste caso se licua para transportalo ata o consumidor final, un proceso que a compañía cualifica de “fundamental” para impulsar a descarbonización do transporte.
Para iso, a compañía informa que xa asinou o primeiro contrato de compra a longo prazo de gas renovable en estado líquido. O acordo levará a compra dunha produción de 25 GWh anuais de BioGNL obtido na planta de valorización de residuos de Sologas nas Somozas, cuxa entrada en operación está prevista para finais de 2023.
ADDSynergy, do Grupo Pietro Fiorentini, será a empresa encargada da implementación dun proceso “que permitirá obter de forma integrada BioGNL e CO 2 líquido para conseguir a captura de CO 2 e o incremento de calidade do BioGNL”.
Esta captura concederá unha intensidade de carbono negativa ao produto, “o que supón un fito moi relevante para cumprir cos obxectivos de descarbonización comprometidos por España”, sinala a empresa.
O pleno da Coruña aprobou de forma definitiva a modificación da ordenanza para a protección e tenencia de animais, que entrará en vigor a finais deste mes e que obrigará ao uso de auga para a limpeza de ouriñes. Por outra banda, tamén se deu, entre outros asuntos, luz verde á normativa marco que permitirá aos axentes da Policía Local o uso de drones para mellorar a seguridade da cidadanía en eventos multitudinarios.
Ao fío da ordenanza de animais, o portavoz do BNG, Francisco Jorquera advertiu sobre a designación da praia de Bens para o uso por parte dos cans. “É unha praia perigosa, de difícil acceso, ademais presenta malas condicións de salubridade”, críticas ás que se sumou o PP. Pola súa banda, a concelleira de Medio Ambiente, Noemí Díaz, expuxo que co uso da cala de Bens “dáse resposta á cidadanía” para dispor dunha praia canina e asegurou que o posible uso doutras praias para este fin “choca co distintivo de bandeiras azuis”.
Noutra orde de cousas, sobre o Instituto Municipal Coruña Espectáculos (IMCE) defendeuse desde o goberno local o “importante esforzo para reforzar a programación cultural da cidade”. Fronte a iso, desde o BNG apuntouse a “falta de transparencia” ao facilitar información. “Unha vez máis un modificativo para pagar facturas extraxudiciais”, argumentaron desde o PP.
Á súa vez, o portavoz do goberno local, José Manuel Lage, asegurou que a “programación contribuíu decisivamente a alcanzar un amplo retorno económico” para a cidade. Sobre os orzamentos de 2024, ratificou que a última semana deste mes comezarán co BNG a negociación para as contas do próximo ano.
O curso político no Concello da Coruña comezou co primeiro pleno ordinario, que se iniciou con 28 minutos de silencio, un por cada caso de violencia de xénero desde a anterior sesión celebrada o pasado 4 de maio.
Segundo datos da Delegación do Goberno contra a violencia de xénero, lembrou a alcaldesa da cidade herculina, Inés Rei, o número de mulleres asasinadas por violencia de xénero en España ascende a 42 no ano 2023 e a 1.226 desde o 1 de xaneiro de 2003, data no que comezan os datos oficiais.
Así mesmo, engadiu, o número de menores asasinados ascende a un en 2023 e a 49 desde o 1 de xaneiro desde 2013, quedando 422 menores orfos desde 2013.
Na lista de especies exóticas invasoras que atopamos na nosa comunidade temos un novo membro. Por se a aparición da avespa velutina non fora suficiente outro insecto súmase á lista de especies avistadas nos últimos anos. E é que a primeira, a velutina, leva con nós polo menos desde 2012, cando se detectaba no Rosal e en Burela. De xaneiro a xuño deste ano houbo uns 5000 avisos de retirada dos seus niños en 311 concellos… A expansión foi (e segue sendo) brutal.
O mosquito tigre (Aedes albopictus) é outra especie proveniente de Asia que vén de detectarse por primeira vez na nosa comunidade hai un mes escaso. Concretamente o 9 de agosto a Xunta avisou do primeiro avistamento en Moaña. Desde entón, hai uns 100 máis na zona de Vigo e arredores. A gran diferenza coa avespa velutina é que este díptero é vector de virus moi graves coma o do dengue, o chikungunya ou o Zika. É dicir, que se a saliva do animal está contaminada por un destes virus (que tivo que succionar previamente dunha persoa que tivese a enfermidade), podería potencialmente transmitila ao seguinte en ser picado… Por fortuna, os exemplares de mosquito tigre atopados na zona de Vigo que se analizaron non portaban ningún deses virus. En realidade, a probabilidade de que isto ocorra é bastante baixa. De feito, noutras comunidades onde o mosquito tigre xa está asentado tan só houbo uns poucos casos illados de dengue (xa nos anos 2018 e 2019). Iso si, a picada do mosquito tigre é forte, máis molesta que a dos típicos mosquitos que estamos acostumados a ver, xa que a maioría pertenecen á especie Culex pipiens, a máis estendida en Galicia. Por certo, esta especie tamén pode ser vector dalgunhas enfermidades, e non é a única…
Centrándonos no mosquito tigre, e segundo investigou Stéphanie Sherpa e colaboradores en 2019, parece que a súa vía de entrada foi a través de barcos que chegaron de Asia a Estados Unidos, e de aí a Europa, a finais da década dos 70. Curiosamente a súa dispersión polo noso continente desde esa época ata agora coincide moi ben coa aparición de redes de comunicación entre rexións nesas épocas (autoestradas, trens, barcos…), que axudaron a que fose chegando pouco a pouco a, hoxe en día, estar presente xa en todos os continentes (salvo a Antártida). E como xa dixemos, desde hai un mes (que saibamos), a Galicia.
En todo caso, e a pesar de que houbo brotes de enfermidades transmitidas por este mosquito en Europa desde hai décadas, todas dependeron de que tivo que chegar una persoa infectada ata o territorio onde se atopan. Isto significa que a súa presenza non necesariamente trae virus de ningún tipo, pero se o virus chega ata onde eles están poden contribuir a espallalo e provocar un brote. Por tanto, cómpre extremar a precaucións para evitar este tipo de episodios.
Así que, tal e como indican desde a Dirección Xeral de Saúde Pública, é recomendable minimizar os riscos de picaduras e, no caso de producirse, actuar de xeito apropiado. Unha serie de recomendacións para isto podería ser esta:
Elimina focos de cría. A fase larvaria dos mosquitos desenvólvese en auga líquida. Por iso, é importante manter limpas e secas as zonas propensas a acumular auga, como pratos de macetas, bebedoiros, canlóns ou sumidoiros.
Evita colocarte baixo a sombra. As zonas resgardadas do sol son as zonas de descanso favoritas dos mosquitos, especialmente se tamén conservan certa humidade.
Usa repelentes adecuados. Os que conteñen DEET, Icaridin ou IR3535, recomendados pola OMS, son os máis efectivos. Estes alteran os receptores dos mosquitos impedíndolles pousarse sobre as persoas. Cabe mencionar, que para aplicar certos repelentes deben terse conta a idade e condicións de cada persoa.
Respecta os insectívoros. Animais como as arañas, as libélulas, as ras ou os sapos efectuarán un control biolóxico que manterá a zona libre de mosquitos.
Instala mosquiteras en xanelas e camas para non ter que renunciar ás xanelas abertas.
Pon un ventilador ou o aire acondicionado. Os mosquitos non son bos voadores e a mínima corrente de aire desestabilízaos.
Vístete con roupa folgada que cubra a pel. Especialmente durante o atardecer e a noite é recomendable vestir con mangas longas, pantalóns longos e calcetíns, evitando, así, estar exposto a picaduras.
Non te rasques as picaduras. Rascarse pode chegar a aliviar a sensación de picazón de forma momentánea. Con todo, facelo de forma insistente, pode provocar máis hinchazón, proído e mesmo unha infección cutánea.
Aplica frío na zona afectada. A aplicación de frío local -auga ou xeo- ou amoníaco diluído permite evitar que a saliva do mosquito esténdase e, por tanto, tamén a inflamación.
En caso de reacción alérxica, acode a un médico. Mentres para algúns unha picadura non provoca ningún efecto, a outros pode conlevarlles unha grave reacción alérxica. Nestes casos, o mellor é acudir a un médico para que che avalíe e recéiteche, en caso de necesidade, un antihistamínico ou unha crema con corticoides.
Parece, voltando ao caso da avespa velutina, que a expansión desta pode servirnos de exemplo para imaxinarnos o que pode ocorrer co mosquito tigre. Outra especie máis que, aproveitando a globalización, as infraestruturas que comunican uns lugares con outros, os transportes que circulan por todo o mundo, etc., atopou na nosa comunidade un lugar no que asentarse e, probablemente, convertirse nunha especie coa que deberemos convivir nos próximos anos. Veremos se esta expansión non supón ningunha epidemia coa que teñamos que lidiar nun futuro.
DANOS COLATERAIS DO MOSQUITO TIGRE
A ameaza do mosquito tigre (Aedes albopictus) acaba de aparecer na nosa comunidade e ten toda a pinta de que vai a ser así por moito tempo. Dada a importancia que ten esta especie desde o punto de vista sanitario, xa que pode transmitir enfermidades graves coma o dengue, moitas persoas reaccionan (cousa comprensible por outra banda) agresivamente ante calquera animal que se pareza. Os mosquitos gozan de moi mala prensa con razón, xa que toda a súa familia (Culícidos chámanse) caracterízase por estar formada por insectos hematófagos (que se alimentan de sangue), especialmente as femias, xa que necesitan un extra de nutrientes para sacar adiante as súas postas de ovos. Os resultados das súas picadas son de sobra coñecidos e as enfermidades que poden transmitir, tamén. Sen embargo, non todos os insectos que se parecen aos mosquitos pican e, de feito, moitos teñen a súa importancia nos ecosistemas e están “pagando o pato” de ter un aire con estes. Sirva este artigo como unha guía para non confundir o mosquito tigre coa especie de mosquito máis estendida en Galicia e con outros damnificados.
O mosquito tigre (nas primeira foto) ten o corpo negro, e son moi características as bandas brancas nas patas e unha liña negra na cabeza. Son pequenos, non soen pasar dun centímetro de longo, e é frecuente velos de día (sobre todo ao amencer e ao atardecer)
O mosquito común (Culex pipiens) é o máis abundante, de tamaño similar ao mosquito tigre, pero sen esas características bandas brancas nun corpo negro. Hai varias especies similares, pero a que nos ocupa ten un corpo de coloración marrón ou amarelento sen nada especialmente chamativo. É unha especie eminentemente nocturna, así que é o momento no que soen picar e incluso despertarnos co seu molesto zumbido.
Unha típula atopada en Muxía
Unhas das especies máis confundidas co mosquito tigre son as pobres típulas (tamén chamadas “mosquitos xigantes”), que nin pertenecen á familia dos mosquitos (son Tipúlidos), son de moito maior tamaño (coas patas incluso varios centímetros), e non posúen a capacidade de picar. Aliméntanse do néctar das flores e, por tanto, axudan á polinización das plantas.De ver unha o mellor sería deixala ir para que continuase con esta necesaria labor. No seu debe, que algunha das súas especies (sobre todo do xénero Nephrotoma, como N. flavipalpis) ten o corpo atigrado. Un simple vistazo ás súas enormes ás, ao seu tamaño tamén moi grande, e ao seu voo torpón e lento, deberían bastar para deixalas ir…
E por último, outro dos insectos que tamén sufre o drama de ser confundido co mosquito tigre son os asílidos, outra familia de varias especies, chamadas moscas asasinas. Este terrorífico nome débese á súa dieta baseada en outras moscas, abellas, saltóns, etc., aos que asexan e ensartan coa súa probóscide, que inxecta un líquido que disolve á presa, que succionan a continuación. Son bastante grandes (ata uns dous ou tres centímetros), peludas, co corpo con bandas escuras e claras.
Sirvan as seguintes fotos para intentar distinguilas e respectar aos insectos que axudan nos nosos ecosistemas…
Culex pipiens. Foto de Donald HobernAsílido. Foto de Ferrán Turmo Gort
Pablo Rodríguez Silva. Biólogo e docente no IES de Trazo
As oficinas da Consellería de Sanidade e de Abanca, situadas na rúa Durán Loriga, na Coruña, foron desaloxadas por mor dun lume nuns cartóns.
Tratouse dun incidente ocorrido pouco antes do nove da mañá e que se saldou sen feridos, segundo informou a Europa Press o servizo de emerxencias 112 Galicia.
O operativo de extinción activouse ás 08.50 horas deste xoves tras a chamada dun particular que alertaba dun incendio neste punto.
Ao lugar acudiron axentes da Policía Local e efectivos de bombeiros da cidade herculina, quen confirmaron que o incendio se produciu no patio de luces do inmoble, onde arderon uns cartóns “posiblemente por mor dunha cabicha de cigarro tirada desde unha xanela”.
Preto de 250 persoas manifestaronse hoxe polos problemas de convivencia que sofren pola okupación do edificio da rolda de Nelle, o número 120. Unha situación que leva anos causando enormes problemas á veciñanza.
O edificio leva case unha década okupado pero a situación empeorou en 2021, cando se cortou a auga no inmoble. Nese momento os okupas empezaron a tirar olsas con merda humana pola xanela, chegando a supor unha cantidade que se contaba por toneladas. Ademais de lixo, estes arroxaban mobles e pneumáticos. Tal é a situación que xa hai máis dun cento de queixas presentadas no Concello así como varias denuncias presentadas.
Precisamente, estes días tres persoas que ocupan ese edificio foron detidas por unha presunta agresión sexual.
Protesta contra a okupación do eficio da Ronda de Nelle / Emilio
A Policía Nacional detivo na Coruña a tres persoas por unha presunta agresión sexual a principios do mes de agosto, segundo confirmaron fontes policiais consultadas por Europa Press. O tres, tras o seu pase a disposición xudicial, quedaron en liberdade con cargos.
A detención produciuse o pasado día 4 e, en concreto, un dos arrestados foi interceptado polos axentes do Corpo Nacional de Policía nun edificio okupado, o número 120 da Rolda de Nelle.
Os outros dous detidos, precisaron as mesmas fontes, fórono na vía pública. O tres pasaron a disposición xudicial e na actualidade atópanse en liberdade con cargos.
A investigación en relación a estes feitos continúa aberta. Pola ‘okupación’ deste edificio, houbo denuncias veciñais, así como protestas.
O administrador único de Sargadelos, Segismundo García, condicionou a apertura do Museo Carlos Maside (reaberto en xullo) tras aprobarse no pleno de Sada unha iniciativa reclamando que a declaración de Ben de Interese Cultural do mesmo esténdase á fábrica e afecte a todo o complexo industrial.
Nun comunicado, o empresario asegura que “se paralizan as obras xa empezadas, anúlanse os investimentos programados, se resciden os convenios co concello e péchase ao público o Museo Sargadelos-Carlos Maside”. “Abríndoo soamente os días e horarios que a Xunta dispoña e se hai persoal para a súa atención”.
Na carta remitida ao consistorio, tras a moción aprobada no pleno do pasado 31 de agosto, rexeita catalogar como BIC todo o conxunto do Castro. “A súa ignorancia en asuntos mercantís é enciclopédica”, sinala nunha misiva con críticas ao BNG e ao alcalde, Benito Portela, de Sadamaioría.
“As empresas deben ser áxiles na toma de decisións e na adecuación das súas instalacións aos novos procesos produtivos”, recalca o administrador único de Sargadelos. Ademais, sostén que a declaración BIC de todo o complexo “é un impedimento formidable porque nos fai depender doutros catro departamentos administrativos e burocráticos (a parte do concello, deputación, industria, sanidade), ao que non estamos dispostos”, apostila.
RESPOSTA DO CONCELLO
Pola súa banda, o alcalde de Sada, Benito Portela, afirma, nun comunicado, que a Xunta “non debe permitir o peche do Museo” e que deberá esixir “o acceso da cidadanía a un equipamento cultural único”. Tamén incide en que o pleno do Concello aprobou, por terceira vez, solicitar a declaración BIC “de todo o conxunto de cerámicas do Castro, como integrante no proxecto, tanto no plano empresarial-cultural de Isaac Díaz Pardo e Seoane como arquitectónico de Fernández Albalat”.
“A funcionalidade produtiva e de usos delimitada no Plan Xeral de Ordenación Municipal (PXOM) pode manterse coa cualificación BIC do conxunto do complexo”, incide. Mentres, lembra que en 2017 aprobouse definitivamente a PXOM de Sada e que se incluíu unha modificación ao documento de aprobación inicial e clasificouse o chan da fábrica “como chan urbano, uso industrial, garantindo a actividade do complexo e a conservación dos postos de traballo”.
A Casa do Mapa da Coruña ofrece o novo servizo de impresión para o Mapa á Carta. Trátase dunha aplicación web que ofrece un amplo abanico de posibilidades de uso da cartografía do IGN e na que o usuario pode configurar a localización dos seus mapas, a escala e a cartela, así como debuxar e engadir rutas. Está dispoñible en castelán, galego, catalán, eúscaro e inglés.
A nova aplicación permite aos usuarios xerar mapas e fotos aéreas personalizadas e situadas en calquera localización dentro do territorio, de modo que pasa de ser un lector de cartografía a ser un deseñador dos teus propios mapas e fotos áreas, utilizando como base o Mapa Topográfico Nacional 1:25.000 ou 1:50.000 do IGN, ou as fotos aéreas do Plan Nacional de Ortofotografía Aérea (PNOA)
Deste xeito pódense localizar e centrarse na zona do territorio que se desexe, cambiar a escala e engadir distintas cuadrículas, personalizar a cartela, título e subtítulo, debuxar puntos, liñas e polígonos que poden ser rotulados, ou ben inserir outros datos xeográficos propios ou incorporar directamente as rutas de lecer e tempo libre do Centro de Descargas do CNIG.
