O Concello da Coruña, a través do Instituto José Cornide de Estudos Coruñeses, conmemorará este mes de outubro o 150 aniversario da chegada do ferrocarril á cidade. “Un feito histórico que tivo lugar o 10 de outubro de 1875 e que supuxo un antes e un despois no desenvolvemento económico, social e urbano da Coruña”, remarca o goberno local.
Respecto diso, a alcaldesa da Coruña, Inés Rey, destaca que “a chegada do tren marcou o inicio da modernización da cidade e a súa conexión coa Meseta, converténdose nun motor de transformación e progreso”.
Ao longo das próximas semanas, desenvolveranse actividades divulgativas e culturais que permitirán profundar no impacto que tivo este medio de transporte na cidade, grazas á colaboración de especialistas en historia, urbanismo e economía.
Estes actos estarán organizados polo Instituto Cornide e contarán co apoio do Concello. O tramo entre Lugo e A Coruña foi o segundo en entrar en funcionamento en Galicia, despois do Santiago-Carril, e converteu A Coruña na primeira cidade galega conectada por tren co resto da Península.
A conselleira de Vivenda e Planificación de Infraestruturas, María Martínez Allegue, avanzou que a demolición do Hotel de Pacientes do complexo hospitalario da Coruña (Chuac) estará concluída a finais deste ano, ao estar xa executado o 60 por cento. Xunto á delegada territorial da Xunta na Coruña, Belén del Campo; o director da Axencia Galega de Infraestruturas, Francisco Menéndez, e o xerente da área sanitaria da Coruña e Cee, Luís Verde, explicou os avances nas obras de ampliación do complexo hospitalario, o ‘Novo Chuac’.
A conselleira lembrou que a demolición se iniciou entre os meses de marzo e abril cun prazo de execución de “sete ou oito meses”. “Vai executado o 60 % e era o máis complicado, traballouse elemento a elemento, coa fachada pechada para causar a menor molestia posible”. “A finais deste ano estará rematado”, asegurou para incidir en que iso permitirá avanzar noutras actuacións como o viario previsto.
COMISIÓN DE SEGUIMENTO
Así o concretou tras facerse balance das actuacións e nunhas declaracións aos medios de comunicación nas que emprazou á reunión que manterá este xoves a comisión de seguimento entre Xunta e o Concello da Coruña, solicitada por este último ante os “atrasos”, denunciou o goberno local, nas obras. “Aí serán analizadas as datas”, sinalou sobre os prazos das distintas actuacións, aínda que remitíndose ao calendario existente. “É o maior investimento nunha infraestrutura sanitaria, situará á Coruña á vangarda”, recalcou tamén para explicar que a día de hoxe hai en execución 85 millóns de euros.
Das obras, insistiu en que se trata de “encaixar distintas pezas en marcha e executalas coa máxima seguridade e coa menor lesividad posible”. En concreto, sobre as actuacións no Hotel de Pacientes, aludiuse aos traballos con máquinas pesadas, pero tamén con robots pequenos previamente, así como guindastres e pas de gran tamaño dada as características da actuación. Agora, rematados os traballos de derriba no interior do inmoble do Hotel de Pacientes, está a abordarse a demolición das fachadas e a estrutura co emprego de tres escavadoras con brazos articulados de ata 32 metros de longo. Allegue lembrou que esta demolición é unha das actuacións englobadas na primeira fase do ‘Novo Chuac’. A mesma permitirá á Administración autonómica dispor dos terreos necesarios para abordar as obras dos accesos, que inclúen a demolición do paso sobre a AC-12.
O Máster Plan de Coruña Marítima saíu de novo a concurso público cos cambios que se aprobaron no último Consello de Administración da Autoridade Portuaria, “orientados a facilitar o acceso de profesionais á licitación”, informa o organismo portuario e o consistorio. O acordo foi enviado este luns ao Diario Oficial da Unión Europea e hoxe xa está dispoñible na Plataforma de Contratación do Estado. O prazo para a presentación de candidaturas ábrese ata o 5 de novembro.
Poderán optar todos os profesionais e empresas que estean interesadas, que deberán cumprir os requisitos de solvencia que esixe o procedemento, como ocorre en calquera concurso público, e contar cos equipos necesarios para desenvolver o proxecto. As bases da licitación manteñen a necesidade de que as candidaturas que se presenten a redactar o Máster Plan conten con equipos multidisciplinares, nos que haxa profesionais con experiencia en urbanismo, paisajismo, arquitectura, hidrología, portos, ferrocarrís e mobilidade, entre outros ámbitos. “Dado que se trata de reordenar un ámbito superior a un millón de metros cadrados nunha contorna complexa e diversa“, expoñen. Ademais do Máster Plan en si, o adxudicatario deberá redactar numerosos documentos complementarios.
VALORACIÓNS
A nova licitación dá resposta á resolución do Tribunal Administrativo Central de Recursos Contractuais, por mor dos recursos que presentaran varios arquitectos.Así, valoraranse proxectos previos de urbanismo en cidades de máis de 10.000 habitantes, fronte a poboacións de máis de 150.000 habitantes que se pedían no prego anterior. En canto a proxectos previos en edificios dotacionais, puntuaranse as referencias previas en edificios con orzamentos superiores a cinco millóns, en lugar de 100 millóns de euros. “En calquera caso, só será necesario que un dos membros do equipo teña esta experiencia previa”, engaden.
“Ademais, ao obxecto de dar coherencia a todo o prego, axústanse na mesma liña outros requisitos de solvencia, non só no campo da arquitectura, senón tamén no da enxeñaría, de forma que se admitirán traballos previos máis sinxelos”, expoñen tamén. O prazo estimado para seleccionar ao adxudicatario estímase nun máximo de 12 meses, polo que está previsto que o concurso estea resolto a principios do outono de 2026, momento no que o gañador xa terá que facer pública unha maqueta de todo o proxecto. A partir de aí, deberá presentar no verán-outono de 2027 o Máster Plan e todos os anexos e documentos complementarios. Despois, unha vez que se empece a traballar sobre os desenvolvementos e as pezas concretas do ámbito portuario e ferroviario, iranse convocando concursos concretos para cada un dos espazos.
30 anos en antena. Non moitas cadeas de radio poden dicir o mesmo, pero a Radio Comunitaria da Coruña, si que pode. A CUAC FM 103.4 acaba de dar por comezada oficialmente a súa 30ª tempada, e a directiva e todo o elenco de colaboradores queren celebralo por todo o alto.
Primeiro na grella, sumando máis de 500 programas, 501 exactamente trala estrea de “Tinta y Voz”, realizado pola Asociación Educativa AtlanTics, e “Desde un metro más abajo”. Medio millar de programas que teñen achegado 1.500 persoas á emisora do Campus da Zapateira.
E despois tamén o van celebrar coa cidade. O Colectivo de Universitarios Activos, a asociación propietaria da radio, pensa organizar múltiples actos nos que se impliquen persoas de todas as etapas da radio e tamén toda a cidadanía coruñesa que a sinte como propia. Porque se es de A Coruña, é case imposible que non coñezas a alguén que nalgún momento da súa vida fixese programa en CUAC FM.
Cea Baile
Ainda que moitas das actividades previstas non se poden contar aínda, si que xa está en marcha a convocatoria dunha gran Cea baile o sábado 21 de marzo no Hotel Meliá María Pita. Se fixeches programa en CUAC FM e queres asistir, envía un correo a comunicacion@cuacfm.org.
Unha foto para lembrar as malas épocas, e festexar as novidades
Ese mesmo día, ás 13:04 xogando cos números do dial, convocan dende xa a toda a cidadanía coruñesa a unha foto colectiva na Praza de María Pita. Dende CUAC non esquecen o masivo apoio da veciñanza e a nivel institucional (Concello da Coruña, Concello de Oleiros, Deputación da Coruña, Universidade da Coruña…) recibido cando a Xunta de Galicia inicio un procedemento sancionador cunha multa entre 100.000 e 200.000 euros por emitir sen licenza. Unha licenza que levaban solicitando dende antes de comezar as súas emisións en 1996. E unha ameaza de sanción que chegou cando a Lei xa recoñecía o seu dereito a ter esa licenza para exercer un dereito fundamental, recolldido na Constitución Española. Aquel expediente, que obligou a abandoar temporalmente o 103.4 do dial finalizou cunha histórica vitoria no Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, ratificada polo Tribunal Supremo tras o recurso da Xunta ante a última instancia que lle quedaba. Por tanto, anotemos nas axendas: 21 de marzo, 13:04 foto en María Pita.
A historia continúa e recentemente a Xunta aprobou a documentación presentada conforme a actual lexislación de 2022e o último trámite que falta para que CUAC FM obteña a desexada licenza.
A entidade que defende os dereitos deste colectivo, a Rede de Medios Comunitarios, celebrará en abril de 2026 o seu Encontro e Asemblea anual na Coruña para apoiar ese 30 aniversario de CUAC FM.
A grella, a tope
Imaxe das presentadoras do programa Malhumoradas de CUAC FM con Escuchando Elefantes
Coa chegada do mes de outubro regresan xa todos os programas habituais na programación como El Desinformativo ou Alegría, que levan 23 tempadas consecutivas en antena, ou Recendo, realizado pola Asociación Cultural Alexandre Bóveda e A Fume de Carozo, con alumnado de diversos centros escolares da provincia, aínda que coordinado dende o Colexio Calasanz.
No mes de setembro xa regresaran outros veteranos como Café con Gotas ou Escape Motor, que é un dos referentes en todo o realizado cos rallies e outras competicións de duas e catro rodas. Tamén cabe destacar o esforzo que se realiza dende FEGAUS, a Federación Galega de Universidades Senior de toda Galicia co seu programa Radio 50ypico ou Radio Ceus, que suma a alumnado doutros puntos de España. A música sempre está presente nunha radio e máis en CUAC FM que leva 27 edicións do seu Concurso de bandas e solistas e agarda convocar a 28ª nos vindeiros meses.
Trala concentración do pasado 29 de setembro, nada cambiou aínda no CEIP Valle Inclán de Oleiros. Por iso a comunidade educativa segue en loita para conseguir que a falta de profesorado non afecte gravemente ao funcionamento do centro e á calidade educativa.
Ao son de arengas como “A pública non se vende, a pública deféndese” ou “Sen profes, non hai escola”, as familias da ANPA Valle Inclán volveron mobilizarse ás portas do centro este luns 6 de outubro.
Lembraron que xa presentaron un escrito por rexistro á Inspección Educativa o pasado 19 de setembro, ante o que seguen sen resposta oficial. “O Inspector recoñeceu nunha recente reunión que se trata dun problema xeralizado derivado de decisións políticas, que reduce horas lectivas sen aumentar o persoal”. Ademais, constataron que “o uso do profesorado do programa MEGA para cubrir titorías —en lugar de reforzos educativos— desvirtúa o obxectivo do proxecto financiado pola UE”.
Esta falta de profesorado está a obrigar a reducir proxectos educativos emblemáticos e afecta tamén á atención ao alumnado con NEAE, á seguridade e á organización xeral do centro.
Por todo isto, a ANPA esixe unha resposta urxente da Consellería de Educación e medidas reais que garantan un ensino público de calidade.
O Secretario Xeral de Movemento Sumar Galicia, Paulo Carlos López, vén de solicitar ao
Presidente de RTVE, José Pablo López, o impulso de “2GAL”, unha nove canle autonómica con contidos específicos que substitúan á segunda canle de TVE no noso país, “en galego e para Galicia, do mesmo xeito que vén de anunciar o inicio do proxecto 2CAT”. López indica que “os dereitos lingüísticos da cidadanía galega tamén deben ser respectados”.
“Se RTVE entende con acerto que o catalán merece unha canle específica con deporte en directo, produción propia e contidos de máxima audiencia, o galego tamén”. Para Movemento Sumar Galicia a “2Gal” debería ser unha canle en galego, con medios suficientes, unha grella diversa que inclúa a diversidade e, “tamén con información política” e que “tire da industria cultural do noso País como motor auxiliar”. Para isto, indica López habería que reforzar con medios técnicos e humanos a delegación de RTVE en Galicia.
“Falamos de igualdade real entre linguas oficiais: mesmo dereito, mesma calidade e mesmos recursos. Pedimos un calendario verificable de lanzamento, financiamento equiparable ás outras linguas e reforzo deses equipos en RTVE-Galicia para fortalecer o noso sector audiovisual”, engadiu. Movemento Sumar Galicia reclama que a Presidencia de RTVE e ao Consello de Administración que incorporen xa La 2Gal ao plan operativo e convoquen unha mesa técnica co sector, universidades e sociedade civil.
“RTVE ten que adaptarse xa á plurinacionalidade do Estado”, conclúe.
Dos 21, agora 22, fillos predilectos que ten a cidade (outros 5 foron desterrados pola Lei de Memoria Histórica), só 3 teñen nome de muller: María Casares, Carmela Arias y Díaz de Rábago, e dende onte, Rosa Otero Raña.
A fundadora da asociación antidroga Antonio Noche, fundadora de AECO, a asociación de
empresarias máis antiga de España, e presidenta da Asociación de Amas de Casa da Coruña recibía onte o título de Filla Adoptiva da cidade, nunha emotiva celebración no Pazo de María Pita. Membros da Corporación municipal, autoridades, representantes de entidades sociais, familiares e amizades acompañárona durante a cerimonia.
Rosa Otero comezou ensinando a ler e a escribir a mulleres sen recursos e posteriormente
colaborou coas necesidades das persoas que vivían nas chabolas, sendo unha das
cabezas visibles na loita contra as adiccións a través da Asociación Antonio Noche.
“Polo teu exemplo e pola túa loita. Por abrir portas e lembrar sempre ás mulleres invisibles. Por facer cidade sen excluír a ninguén”, dixo a rexedora Inés Rey ao presentar a esta muller pioneira e recoñecida pola súa labor social e traballo no terceiro sector.
Rey destacou o papel pioneiro de Rosa Otero, muller que “abriu camiños nun mundo no que non se falaba de teitos de cristal, porque todavía había que ser quen de abrir as portas e as ventás”. Ademais, a rexedora lembrou o diferente contexto “no que as mulleres tiñan que loitar o triplo para chegar ao espazo que lles correspondía”
A primeira rexexora da historia da cidade lembrou que A Coruña é unha cidade de mulleres pioneiras e que “agora sumamos a Rosa Otero a esa cadea de mulleres que fixeron da nosa cidade un lugar mellor”.
A Coruña acaba de ser distinguida co Premio Cidades que Camiñan 2025, na categoría de cidade con máis de 100.000 habitantes. Un recoñecemento outorgado pola Rede de Cidades que Camiñan a aquelas urbes que destacan pola súa aposta decidida por un modelo urbano máis humano, accesible e sustentable, informa o goberno local.
Trátase da segunda ocasión na que A Coruña recibe este galardón, despois de que en 2022 fose premiada pola creación da Rolda Peonil. Nesta nova edición, o xurado destacou de forma unánime a transformación desenvolvida polo goberno municipal no barrio da Pescadería, con actuacións como a reurbanización dos Cantóns, a reforma integral da rúa San Andrés e a peonalización da rúa Compostela. O premio será entregado o vindeiro venres 17 de outubro, no marco do XII Congreso da Rede de Cidades que Camiñan, que terá lugar no Palacio de Congresos de La Línea de la Concepción, en Cádiz.
As activistas da Global Sumud Flotilla foron liberadas na mañá deste luns, 6 de outubro, e viaxaron nun voo con destino a Atenas. Fontes de comunicación e asistencia legal ás familias das detidas confirmaron a súa chegada á capital grega arredor das 16:30 horas (hora local).
Desde Atenas, as activistas foron divididas en tres grupos con destino a distintas cidades do Estado español:
Barcelona, con chegada prevista ás 23:40 h.
Madrid (T2), con chegada arredor das 23:00 h.
Bilbao, con chegada ás 23:15 h.
Entre elas está herculina Sandra Garrido, que puido terse posto en folga de fame trala detención da Flotilla. A coruñesa viaxa xa rumbo a Madrid, onde será recibida por familiares, amizades e representantes da Flotilla, que acompañarán o grupo durante a chegada e a atención aos medios de comunicación.
Chegada a Compostela
Segundo informou a familia de Sandra Garrido, está previsto que viaxe a Santiago de Compostela durante o día de mañá, martes. Agárdase que nas próximas horas se confirmen encontros coas súas achegadas e a convocatoria dunha recepción pública e posterior rolda de prensa.
Ademais, galego Manu López, tamén participante na Global Sumud Flotilla, chegou hoxe a Vigo despois das 20:00 horas, nun tren procedente de Madrid.
O Concello da Coruña inicia esta semana a implantación do quinto contedor na cidade, destinado á fracción resto, un proceso que se desenvolverá de forma progresiva ata finais de ano. Un proceso que cambia o modelo de xestión do lixo na nosa cidade, que leva décadas reciclando de xeito diferente ao resto do estado dende a instalación da planta de Nostián.
Os primeiros colectores comezarán a instalarse esta semana no barrio de Novo Mesoiro, e iranse incorporando ao resto dos distritos nos vindeiros meses. En total, máis de 9.600 contedores serán rotulados para facilitar que a veciñanza identifique con claridade o tipo de residuos que deben depositarse en cada un.
Ademais, máis de 5.000 contedores cambiarán a súa tapa para pasar de “inorgánico” a “fracción resto”, a un ritmo medio de 100 colectores ao día, co fin de completar a renovación antes de finais de ano.
A iniciativa, promovida polo Goberno municipal, inclúe tamén a incorporación dun código QR en cada colector que dirixirá á web municipal con toda a información práctica sobre o novo sistema.
As novidades
A principal novidade deste proceso está en que o tradicional contedor de inorgánicos se
divide agora en dous: o amarelo, para envases, e o gris, para o resto.
Deste xeito, o sistema de separación queda configurado da seguinte maneira:
Contedor azul, para papel e cartón.
Contedor verde, para vidro.
Contedor marrón, para residuos orgánicos.
Contedor amarelo, para envases (bricks, latas, botellas e envases de plástico,
bolsas, bandexas de cortiza branca, tapas, etc.).
Contedor gris, para elementos non reciclables (restos de barredura, cabichas,
cueiros, produtos de hixiene, utensilios de madeira ou metal, anacos de louza…).
