Xa hai ambiente de entroido polas rúas da cidade. E tamén no Palexco. O pasado venres viviuse a xornada de apertura do programa municipal de Entroido, co tradicional festival e Concurso de Comparsas. Case cheo no gran auditorio para disfrutar das coplas máis divertidas que soarán ao longo destas dúas semanas polas rúas.
A máis divertida, e áceda en termos políticos, segundo o xurado, a da comparsa Pantaleón, que gañou o primeiro premio do concurso de comparsas na categoría de música e letra, polo que será a encargada de poñer a festa en directo o vindeiro venres 17 ás 21.00 horas no acto de entronización do Deus Momo, que terá lugar no Obelisco.
Neste concurso participaron un total de sete agrupacións: Escola de Teatro Melandrainas, Como Cabras, Pantaleón, Malandros, Os Maracos, Monte Alto a 100 e Amigos da Xoldra (gañadores do ano pasado).
Dende neno sempre me chamou atención esta humilde construción, pedras de granito ben labrado, no alto da costa, ao pé do camiño de retorno da praia. Tamén a devoción que a veciñanza sentía pola auga do Picho.
“No potable”, mesmo cando lle colocaron ese triste letreiro, moitas persoas seguían acudindo coas garrafas na procura da súa auga.
Anos despois descubrín o porqué de tal devoción. O Picho era unha fonte sagrada. Ao seu carón erguíase a antiga capela de Santo Amaro. Até comezos do século XX estivo en pé. O primeiro domingo de setembro celebrábase aquí unha gran romaría na honra deste santo. Mesmo desaparecida a capela, a romaría continuou. Falo das famosas -ao mellor ti tamén estiveches nelas- “merendiñas da Torre”.
Foto Historica de San Amaro
Tan querida é dende sempre a auga do Picho que mesmo serviu para lle dar nome a unha rúa, tal como pode lerse hoxe na súa placa:“Calle/rúa Fuente de San Amaro” (sic).
Acude a esta homenaxe. Alén de fermoso, vai ser un acto especialmente didáctico. Porque, segundo algúns, a día de hoxe é imposíbel ubicar a situación orixinal da fonte.
Tal é a conclusión do informe arqueolóxico que acompaña a un gran proxecto de urbanización. Coa primavera comezarán as obras: A construción de 260 vivendas (29 torres de seis andares, algunha de nove).no pouco que queda da Agra de Santo Amaro.
Si, leu ben. 29 nove torres, enriba da praia, na propia contorna da Torre de Hércules.A especulación máis salvaxe continúa a campar na cidade da Coruña.
Como que é imposíbel situar a antiga Fonte do Picho! Se non o conseguen co xeo-radar, existe unha alternativa mellor e moito máis sinxela: abonda con falar con calquera persoa de idade da zona. Ou acudir, este sábado, á colocación do letreiro.
Como acontece coa propia lenda de Amaro, o santo navegante que atopou a illa do Paraíso, todo o que ten que ver co intento de urbanización desta agra, ten un aquel de fantástico e irracional. Velaí outro informe, esta vez da Xunta. Segundo os técnicos que o asinan, a construción das 29 torresnon vai alterar a visión do mar. Falamos entón de cemento transparente? Outra boa mostra de literatura fantástica, mais esta vez con selo de documento oficial.
O informe arqueolóxico tamén se ocupa, por suposto, da antiga capela de Santo Amaro: Tampouco a sabe situar. Mais recolle unha cita na que se indica que estaba nas proximidades da fonte. Se atopamos o Picho, teremos moitas posibilidades de encontrar tamén os alicerces da ermida. Ou sexa, uns restos arqueolóxicos que impedirían o desenvolvemento deste proxecto megalómano, verdadeiro pelotazo urbanístico (como ve, os tópicos dos días da especulación salvaxe volven ser acaídos). E obrigarían a definir unha nova proposta que poña en valor a Agra de Santo Amaro. Un proxecto no que a marabillosa tradición simbólica do lugar sexa máis importante que o negocio millonario dos propietarios deses terreos, recualificados, por certo, poucos días antes de que a Torre fose declarada patrimonio da Humanidade.
Medre a Agra de Santo Amaro. Volvamos a celebrar a beleza na contorna no Campo das Merendiñas. Que obre un novo milagre (coa nosa axuda) a auga santa da fonte do Picho!
Xurxo Souto. Dinamizador cultural eterno da vila da Coruña. Membro fundador dos Diplomáticos e do Rock Bravú, actual cantante da Banda de Shanghai, locutor de radio, escritor, contador, guía turístico e espiritual… Enciclopedia viva da Coruña.
A alcaldesa da Coruña, Inés Rey, destacou que o Partido Socialista manteña a tendencia de “subida” e aumente en intención de voto e en concelleiros, segundo unha enquisa publicada por La Voz de Galicia e realizada por Sondaxe, aínda que matizou que recolle esta información coa “debida cautela e prudencia”.
“Aspiramos a ter un maior apoio dos cidadáns que nos garanta a gobernabilidade a partir de maio cun goberno evidentemente encabezado por min como alcaldesa”, sentenciou.
A preguntas dos xornalistas sobre a enquisa, a rexedora remarcou que os datos en canto á valoración da xestión son “positivos” e engadiu que a formación vai seguir traballando para “consolidar esa tendencia”.
Noutra orde de cousas, cuestionada pola queixa formulada pola Marea Atlántica por non iniciar as conversacións respecto dos orzamentos para este ano 2023, Rey explicou que “se está traballando”. “Trasladaranse en canto teñamos o documento terminado aos diferentes grupos”, sinalou.
É algo habitual que os equipos non rendan igual fóra da casa ca nela. No caso do Depor é un mal crónico que acompáñanos dende hai moitos anos. Este que escribe non reside na Coruña o que fai que cando quero ver o equipo, teña que viaxar, comprar entradas e planificar con certa antelación o partido. Claro está, que có paso dos anos e despois de unha morea de derrotas e algún triste empate, a un vanlle dando preguiza os desprazamentos. Non é o Depor un visitante temible, máis ben todo o contrario, é un chollo “rescata mortos” ou “rompe rachas” negativas dos locais.
O partido de onte é cravado os que ven xogando o Depor nas últimas visitas. É incrible o canguelo que entra nas pernas dos xogadores e o descenso de rendemento do bloque e das individualidades cando xogamos lonxe de Riazor. Ben é certo que os equipos locais sempre apertan mais nas segunda voltas, pero isto non é escusa cando o teu obxectivo e acabar líder na táboa. Pouco se pode contar de onte, se cadra porque hai pouco que engadir ó que viramos noutros desprazamentos.
Tarda o Depor en achegarse ós postos altos e recortar distancias cos rivais, e o síndrome do eterno perseguidor pode pasar factura ás cabezas dos xogadores porque ven que, por moito que fan, nunca chegan acadar esa desexada primeira posición. Perigoso tamén é que o conformismo por non perder fora da casa nos distancie máis da vitoria, xusto o que máis precisamos neste tramo de campionato.
Miguel Barreiro Bugallo. Coruñés e deportivista no exilio mesetario. Sufrindo ó depor dende 1988. O que sei de fútbol, o Depor empéñase en negarmo. Firme defensor do fútbol de botas negras.
O Partido Popular de Galicia alertou de que A Coruña é a provincia galega onde máis delincuentes sexuais viron rebaixadas as súas penas pola Lei do ‘só si é si’. Concretamente, foron 16 as rebaixas de pena que, apuntan, suman en total case 30 anos menos de cárcere para os encarcerados.
Era a secretaria xeral do PPdeG, Paula Prado, a que daba as cifras este sábado na concentración organizada polos populares na cidade herculina, fronte á Delegación do Goberno, para reclamar a Pedro Sánchez e aos seus ministros “que pidan perdón ás vítimas por aprobar unha lei chafalleira sendo conscientes de que ía ter estas consecuencias”.
O número dous dos populares galegos recriminou neste sentido ao Goberno que, a pesar das advertencias por parte do Consello Xeral do Poder Xudicial, dos deputados do Partido Popular e de numerosos xuristas de prestixio, fixese “oídos xordos” e “antepuxese a súa ideoloxía por encima dos dereitos fundamentais das mulleres”.
Prado considera ademais que toda a situación derivada da aplicación desta lei “está a ser moi dolorosa para todas as vítimas que ven como se rebaixan as penas aos seus agresores ou mesmo saen á rúa”.
Ademais, afeou a visita da secretaria de Estado de Igualdade, Ángela Rodríguez Pam, á Coruña, que tachou de “indecencia”, e criticou as súas palabras pedindo “seriedade” ao abordar o tema.
“O que non é serio é rirse das vítimas tomándose de broma as rebaixas de pena a delincuentes sexuais. O que non é serio é que o Goberno siga enredado en leas internas e xogando ao pasapalabra mentres ninguén pide perdón. O que non é serio é que por uns trens que non entran nos túneles haxa cesamentos inmediatos e que por esta chapuza lexislativa aínda non se asumiron responsabilidades, nin cesado a ninguén”, afirmou antes de concluír volvendo reclamar “xa non a rectificación da lei, senón o perdón ás vítimas”.
CONDENAS MÁIS DURAS NO FUTURO
Na concentración tamén participou o candidato do PP á alcaldía da Coruña, Miguel Lorenzo, que lembrou que “máis de 500 persoas condenadas por delitos sexuais en toda España viron rebaixadas as súas penas como consecuencia da aplicación da Lei do ‘só si é si'”. “Actualmente hai máis de 40 delincuentes sexuais en liberdade”, apuntou.
Respecto da iniciativa presentada polo Partido Popular nas Cortes Xerais para modificar esta lei, o tamén senador pola Coruña sinalou que, aínda que “os prexuízos desta lei son xa irreparables porque os delincuentes non van volver ao cárcere nin se lle van a aumentar as penas“, queren que “polo menos no futuro as condenas para este tipo de delitos sexan máis duras”.
Unidas Podemos presentou ao exedil no consistorio coruñés José Manuel Sande como o seu candidato de “consenso” á Alcaldía da Coruña para as eleccións municipais cunha mensaxe de “integración” e vontade de “negociar” coa Marea Atántica, plataforma municipalista coa que formou parte do goberno local. Unha oferta que chega tarde, mal e arrastro e tras uns grandes conflitos internos logo de que a edil elixida pola Marea, Isabel Faraldo, decidira pasar ao Grupo Mixto por orde de Unidas Podemos.
De feito, a división e enconamento entre os dous espazos, a non ser que haxa unha solución de emerxencia de última hora, vai provocar que o que supuxo o espazo rupturista e de cambio na Coruña en 2015 quede en nada ou, cando menos, en “migallas” do que foi. E é que boa parte dos votos poidan ir para o BNG ou para o PSdeG.
PROPOSTAS
Precisamente, cunha mensaxe de “optimismo” nun horizonte moi negro, Sande, elixido a última hora para tentar limar as duras asperezas que hai coa Marea Atlántica dixo que “é necesaria unha esquerda que volva ser importante para a cidade e queremos ser influentes e relevantes“. Así, asegurou que “non pode haber un atraso ao bipartidismo nin tripartidismo” e que a “fraxilidade tanto no goberno como na oposición” foi “clave” para levar a cabo esta iniciativa de consenso.
Fíxoo acompañado de da coordinadora local de Esquerda Unida, Carmen Armada, e a concelleira “Non Adscrita” no consistorio coruñés, Isabel Faraldo, unha “tránsfuga” para Xulio Ferreiro e os seus compañeiros da Marea Atlántica.
Sande sinalou como principais liñas de actuación dotar de dinamismo áreas “desmanteladas” como a cultura, o deporte e a actividade da cidade e mostrou unha “enorme preocupación” pola vivenda. Respecto ao porto, incidiu na necesidade de “recuperar a iniciativa e establecer unha reflexión sobre as posibilidades de usos”.
MAREA ATLÁNTICA
En canto á Marea Atlántica, o tres representes políticos mandaron unha mensaxe de “integración” e mostraron a súa vontade de “negociar” con esta formación política, cuxo candidato á Alcaldía é Xan Xove. “Tivemos chamamentos a Marea Atlántica desde o mes de setembro a fin de comezar este proceso”, puntualizou Faraldo, a quen desde a Marea Atlántica non consideran como interlocutora válida.
De feito, a Marea Atlántica nun comunicado lembrou que a candidatura de Xan Xove foi avalada pola militancia a través dunhas primarias e destacou que a “lealdade” á democracia interna é un “principio importante” no seu modo de traballar.
En canto a Unidas Podemos manifestou o seu “respecto” ao candidato. No entanto, recalcou que “o consenso non se impón desde fóra e hai falta de confianza neste proxecto, dados os antecedentes”. “A tres meses das eleccións, a Marea está centrada en traballar por unha Coruña máis xusta, vede, feminista e democrática, non na repartición de postos e de cotas”, apostilou.
O Comité Nacional de Dereitos e Garantías do PP comunicou a decisión de expulsar da formación aos catro concelleiros do municipio coruñés de Sada que apoiaron a moción de censura no Concello, en contra das ordes da dirección provincial, e que permitiu arrebatar o bastón de mando da localidade coruñesa a Benito Portela (de Sadamaioría), substituído por María Nogareda, tamén expulsada de Alternativa dúas Veciños.
O órgano encargado de tomar esta decisión desestimou o recurso presentado por María Soraya Salorio, María José García Freire, José Luís Tellado e José Luís García ao entender que o catro implicados presentaron o escrito fóra do dez días que permiten os estatutos do Partido Popular.
Nunha nota de prensa, os populares galegos informaron de que unha vez confirmado o fallo definitivo do Comité Nacional de Dereitos e Garantías, a dirección do partido na provincia da Coruña procedeu xa á notificación da resolución á secretaria municipal do Concello de Sada mediante correo certificado para que, desta maneira, iníciense as actuacións previstas na lexislación local derivadas da condición de concelleiros non adscritos.
O pasado 18 de novembro, todos eles emitiron finalmente un voto a favor da moción, en contra das indicacións da Comisión Xestora de Sada e da dirección provincial do partido, que desautorizou o apoio á moción e advertiulles de que causaba “un grave prexuízo á imaxe, credibilidade e interese xeral” da formación no municipio.
O Museo de Belas Artes da Coruña expón a mostra ‘Picasso, branco no recordo azul’, cuxa presentación tivo lugar este venres coa presenza do conselleiro de Cultura, Educación, FP e Universidades, Román Rodríguez.
Promovida pola Xunta, con ela reivindícase a pegada galega na traxectoria do artista a través de 120 pezas, moitas delas representativas do seu período de formación na cidade herculina e da súa etapa de madurez e consagración.
A mostra enmárcase na programación oficial da Celebración Picasso 1973-2023, impulsada polo Musée National Picasso-París e a Comisión Nacional para a conmemoración do cincuenta aniversario da morte do artista.
Este programa internacional de España e Francia planifica 50 exposicións e eventos en Europa e América do Norte. ‘Picasso, branco no recordo azul’ é a única proposta galega das 16 que se poderán ver no país no marco desta efeméride.
A exposición, que poderá visitarse do 23 de marzo ao 25 de xuño, analiza desde diferentes miradas a transcendencia da época coruñesa de Picasso na súa obra de madurez.
Estrutúrase en dez capítulos temáticos de reflexión sobre os aspectos que distinguiron a obra do artista como o gran pintor do século XX e cales destas obras naceron da súa aprendizaxe na Coruña, cidade na que viviu entre 1891 e 1895.
Para o titular de Cultura da Xunta, ‘Picasso, branco no recordo azul’ é capaz de “plasmar a representación máis fiel do paso de Picasso pola Coruña e axuda a descubrir unha nova perspectiva creativa do autor”.
O presidente da Deputación da Coruña, Valentín González Formoso, e o deputado de Cultura, Xurxo Couto, acompañados por parte da corporación provincial, asistiron este venres á gala de Premios Culturais da institución provincial na homenaxeouse ás 12 persoas e entidades premiadas nas convocatorias do exercicio 2022.
Así, subiron ao escenario do Teatro Colón o poeta Yolanda Castaño; os escritores Lois Pérez e Amador Castro; o grupo Mallou; a artesás Carmen Riveiro e Verónica Moar; a artista gráfica Myriam Gesalaga; os debuxantes e guionistas Siqi Luís Yang, Uxía Larrosa e Francisco Pérez Villanueva; o fotógrafo Brais Lorenzo e os representantes da comisión de igualdade do Ceip Barouta e da Federación de Redeiras Artesás Ou Peirao.
Do mesmo xeito que na pasada edición, incidiuse no simbolismo da luz que todas as persoas premiadas achegan á cultura e á sociedade, destacan os promotores da gala. O presidente provincial, Valentín González Formoso, felicitou a todas as gañadoras e gañadores e destacou “a importancia estratéxica que ten a industria cultural galega, un sector fundamental para o desenvolvemento social e económico de Galicia e para a proxección exterior do noso país”.
Este sábado 11, a Asociación Veciñal Atochas-Monte Alto-A Torre convoca ás 12:00h na Rúa Fonte de Santo Amaro, un acto reivindicativo de denuncia contra a “avaricia construtiva”. A causa é a próxima construción dunha urbanización 260 vivendas (29 torres de 6 andares, algunha de 9) enriba da praia de San Amaro, nun terreo que “sempre foi sagrado para veciñas e veciños”.
Se ben o proxecto que máis rexeitamento social tivo ata o de agora é que pretende urbanizar a coñecida como “Agra de San Amaro” (a zona verde que hai á esquerda da baixada cara Adormideras), a veciñanza comeza a amosar a súa preocupación por outro. Falamos do proxecto de urbanización API Q16.2 “San Amaro – Orillamar” (Polígono Pol-H301) que pretende edificar case 4.500 metros cadrados dos 15.708 que ten a completa parcela, que vai da residencia de maiores Torrente Ballester ata o cemiterio de San Amaro, xusto diante do paseo marítimo que pasa por riba do Club do Mar e do areal.
Unha das promocións herdadas do “vazquismo”, que leva durante anos en conflitos, pero que parece, segundo os informes da Xunta, vai saír adiante. Certo é que o proxecto permitirá urbanizar un espazo de comunicación conflitiva, con varias rúas cegas, zonas descoidadas, conectar a zona correctamente co paseo marítimo… xa que a un sistema viario coa prolongación das súas existentes, San Amaro, San Pedro e Donte San Amaro, así como a nova circunvalación que as conecta e lles da saída cara a avenida de Navarra e a Rúa Orillamar.
Pero dende a veciñanza propoñen coidar o patrimonio existente.
Patrimonio milenario
”Convocamos unha actividade o día 11 pola cativa resposta da Xunta a unha petición de facer un estudio de impacto ao patrimonio inmaterial”, explica Romero. “Porque ese espazo ten unha historia vinculada a cultos paganos, posteriormente cristianizados, é dicir, falamos dun lugar milenario, con enterramentos, correntes de augas subterráneas sanadoras, con comunidades bentónicas, como sinala o Informe de Impacto Ambiental, que recoñece que existen comunidades de bechos alimentados a base auga salgada”…
Apuntan a necesidade de catalogar e respectar as ruínas, agora invisibles, da antiga capela, e da coñecida como Fonte do Picho, ou a Fonte do Burro, como recolle o propio Informe de Impacto Cultural. .
Foto antiga das ruínas da capela Santo Amaro
A realidade é que o Informe de Impacto Ambiental (de apenas 13 folios) aprobado pola Xunta o pasado mes de decembro de 2022, considera que “non hai impacto visual” e que “non se considera necesario someter o proxecto a avaliación de impacto ambiental ordinaria”.
Un informe sobre o que non se pronunciaron a Federación Ecoloxista Galega, Sociedade Galega de Historia Natural ou mesmo a Dirección Xeral de Patrimonio.
O Concello vén de aprobar hai pouco a iniciativa de obras, pero dende a Asociación piden que, ante tal movemento de terras, e o cambio radical da fisionomía da zona, teñan en consideración ese patrimonio. “Pedimos aos responsábels do Concello amañen a forma de facer un estudo arqueolóxico do lugar da Fonte de San Amaro que está en estado calamitoso”, relata a entidade nun escrito presentado ao Concello.
Críticas de Defensa do Común
O primeiro grupo en manifestarse é Defensa do Común, que considera o proxecto “un atentado ás sinais de identidade de Monte Alto”. Ricardo Vales considera que “a hipotética materialización das construccións previstas no proxecto, a escasos metros do mesmo corazón da Torre de Hércules, Patrimonio da Humanidade, representa o exemplo máis significativo da voracidade especulativa que leva mesmo a readaptar espazos históricos do barrio que albergaron a capela de Santo Amaro, a Fonte do Picho ou o campo de Santo Amaro onde familias enteiras celebraban as clásicas merendiñas nun ambente de convivencia e amizade”, sinalan asegurando que acompañarán no acto.
Historia
Lembra Xosé V. Romero que a historia vén de lonxe, e que a aprobación do proxecto “funcionou cunha especie de mafia. Como é posible que expropiaran ao resto da zona polo Plan de Protección Especial da Torre de Hércules e a eles non?”, pregúntase. Detrás estivera a finada FADESA e Romero acusa de beneficiarse á familia de González Garcés, concelleiro socialista na época de Paco Vázquez, e directamente beneficiado da venda dos terreos, como recoñece a hemeroteca de El País, cobrando máis de 1 millón de euros gracias á recalificación aprobada nun pleno no que el se abstivo pero que os seus compañeiros de partido se ocuparon de aprobar.
